World Hepatitis Day 2022

Author- Wint

ယနေ့ ဇူလိုင်လ ၂၈ရက်နေ့သည် ကမ္ဘာ့အသည်းရောင် အသားဝါရောဂါ ကာကွယ်ရေးနေ့ဖြစ်ပါသည်။

အသည်းရောင်အသားဝါရောဂါကို ပိုမိုသိရှိလာစေရန်နှင့်ကြိုတင်ကာကွယ်နိုင်ရန် အဓိကရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် အသည်းရောင်အသားဝါနေ့ကို နှစ်စဉ်ကျင်းပလေ့ရှိပါသည်။

အသည်းသည် ဝမ်းဗိုက်၏ ညာဘက်အပေါ်နားတွင် တည်ရှိပြီး ခန္ဓာကိုယ်အတွက် အရေးကြီးသော အာဟာရများနှင့်အင်ဇိုင်းများထုတ်ပေးခြင်း၊ဓာတုအဆိပ်အတောက်များကိုဖယ်ရှားပေးခြင်း၊ အစာခြေစနစ်ကို ကူညီထောက်ပံ့ပေးခြင်း စသည့် များစွာသော လုပ်ငန်းဆောင်တာများကို ဆောင်ရွက်နေသော အင်္ဂါတခုဖြစ်ပါသည်။ အသည်းရောင်ရမ်းပါက အသည်းရောင်အသားဝါရောဂါကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပါသည်။

A, B, C, D, E ဟုခေါ်သော ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးများကြောင့်အသည်းရောဂါဖြစ်စေနိုင်ပြီး ခန္ဓာကိုယ်အတွက် အဆိပ်အတောက်ဖြစ်စေသော ဆေးဝါးများမှီဝဲခြင်း၊အရက်အလွံအကျွံ သောက်သုံးခြင်းများကြောင့်လည်း အသည်းကို ထိခိုက်စေနိုင်ပါသည်။

အသည်းရောင်အသားဝါရောဂါ၏ ကူးစက်နိုင်ပုံများ

• မသန့်ရှင်းသော အစားအစာနှင့် ရေများသောက်သုံးမိခြင်း
• BပိုးCပိုးရှိသော လူနာများထံမှ သွေးသွင်းမိခြင်း
• သွေးနှင့် ခန္ဓာကိုယ်မှထွက်သောအရည်များအား အကာအကွယ်မပါဘဲ တိုက်ရိုက်ထိတွေ့မိခြင်း
• တစ်ခါသုံးမဟုတ်သောဆေးထိုးအပ်များ အသုံးပြုခြင်း
• လိင်မှတစ်ဆင့်ကူးစက်ခြင်း

အသည်းရောင်အသားဝါ ရောဂါလက္ခဏာများ

• ဖျားခြင်း၊အစားအသောက်ပျက်ခြင်း
• ပင်ပန်းနွမ်းနယ်၍ နုံးချိခြင်း၊ကိုယ်လက် မအီမသာဖြစ်ခြင်း
• အသားဝါခြင်း၊မျက်လုံးဝါခြင်း၊ဆီးဝါခြင်း၊ဝမ်းမည်းခြင်း
• ပျို့အန်ခြင်း၊ဗိုက်နာခြင်း စသည့် လက္ခဏာများဖြစ်ပါသည်။

အသည်းရောင်အသားဝါရောဂါ၏ နောက်ဆက်တွဲ ဆိုးကျိုးများ 

အသည်းရောင်အသားဝါရောဂါကို ထိရောက်စွာ မကုသပါက နာတာရှည် အသည်းရောင်ရောဂါ၊အသည်းခြောက်ခြင်းနှင့် အသည်းကင်ဆာအဆင့်ထိ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပါသည်။

အသည်းခြောက်ခြင်း၏ နောက်ဆက်တွဲ ဝေဒနာများအနေဖြင့် မျက်လုံးဝါခြင်း၊ရေဖျင်းဆွဲခြင်း၊သွေးကြောဖောင်းခြင်း၊သွေးအန်ခြင်း၊ဝမ်းမည်းမည်းသွားခြင်း၊ကျောက်ကပ်ပျက် စီးခြင်း တို့ကြောင့် အသက်အန္တရာယ်အတွက် အထူးသတိပြုသင့်ပါသည်။

အသည်းရောင်အသားဝါရောဂါမဖြစ်ပွါးစေဖို့ကာကွယ်ရန် နည်းလမ်းများ

အသည်းရောင်အသားဝါရောဂါဖြစ်စေသော ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးများအနက် Aပိုးနှင့် Bပိုးများအား ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံခြင်းဖြင့် ကြိုတင်ကာကွယ်နိုင်ပါသည်။ B ပိုးရှိမရှိ စစ်ဆေးပြီးမှသာလျှင် ဘီပိုးကာကွယ်ဆေးကို သုံးကြိမ်တိတိ ထိုးနှံရပါမည်။

ပထမအကြိမ်ဆေးထိုးပြီး တစ်လကြာပါက ဒုတိယအကြိမ် ထိုးနှံရပါမည်။

ခြောက်လကြာပါက တတိယအကြိမ်မြောက် ထိုးနှံရပါမည်။

ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်တွင် Bပိုးရှိပါက ရင်သွေးမွေးဖွားပြီးပြီးချင်း ကလေးအား Bပိုး ကာကွယ်ဆေး ပထမအကြိမ်ထိုးနှံပေးပြီး Bပိုး ကိုယ်ခံအားဆေး (Hepatitis B Immunoglobulin)ကိုပါ ထိုးနှံပေးရမှာဖြစ်ပါသည်။ ယခုအခါ ပုံမှန်ကာကွယ်ဆေးအနေဖြင့် မွေးကင်းစ ကလေးငယ်များအား မွေးပြီးပြီးချင်းတွင် တစ်ကြိမ်၊အသက်(၂)လ၊(၄)လ နှင့် (၆)လ အကြာတွင် B ပိုးကာကွယ်ဆေးကိုထိုးနှံနေကြပြီဖြစ်ပါသည်။

ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးလျှင် ဆောင်ရွက်ရမည့် အချက်များ 

• ကာကွယ်ဆေးသုံးကြိမ်ထိုးပြီးပါက ၂ လ အကြာတွင် ကာကွယ်ဆေးအောင်မအောင် Anti HBs ဟုခေါ်သော ပဋိပစ္စည်းကိုသွေးထဲတွင် လုံလောက်သော ပမာဏရှိမရှိစစ်ဆေးရန် (သတ်မှတ်ထားသော ဆေးအောင်သည့် ပမာဏရှိမှသာလျှင် စိတ်ချရမည်ဖြစ်ပြီး ဆေးမအောင်ပါကအစက ပြန်ထိုးနှံရန်လိုအပ်ပါသည်)
• ဘီပိုးကာကွယ်ဆေးထိုးပြီး ဆေးအောင်ပါက စိတ်ချရသော်လည်း (၅)နှစ် တစ်ကြိမ် ထပ်မံ ထိုးနှံပေးရန်လဲ လိုအပ်ပါသည်။

အထက်ပါ အကြောင်းအရာများမှာ အသည်းရောင်အသားဝါရောဂါအကြောင်း သိရှိစေရန် အသိပညာမျှဝေပေးခြင်းဖြစ်ပါသည်။ လူကြီးမင်းတို့အနေဖြင့် အသည်းရောင်အသားဝါရောဂါကို မဖြစ်ပွါးခင် ကြိုတင်ကာကွယ်ရန်နှင့် ဖြစ်ပွါးခဲ့ပါက အချိန်မီ ကုသမှုခံယူသင့်ကြောင်း နှိုးဆော်ရင်း ကျန်းမာပျော်ရွှင်သော ဘဝကို ပိုင်ဆိုင်နိုင်ပါစေကြောင်း ရွှေလမင်းဆေးရုံမှ ဆုမွန်ကောင်းတောင်းအပ်ပါသည်။